Afiş

Duyu Organlarından Göz

Duyu organları, dış ortamdan gelen uyartıları almaçlar (reseptör) ile alır ve sinir hücrelerine iletir.

→Sinir hücreleri de bu uyartıları beyine taşır.

 

→Beyin ise gelen uyarıları değerlendirir ve duyuların algılanmasını sağlar.

 

→Duyu organları: göz, kulak, burun, dil ve deri olmak üzere 5 tanedir.

 

 

 

 

 

**Göz:

 

 

 

 

 

 

→Gözün yapısı;  sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka olmak üzere 3 kısımdan oluşmuştur. 

 

 

 

 

 

***Sert tabaka:

 

→Gözün dış kısmında bulunur.

→Bu tabaka gözü korur ve gözün ön kısmında incelerek, ışığı geçirebilen saydam tabakayı oluşturur.

 

 

 

 

 

*Damar tabaka :

 

→Gözün orta kısmında bulunur.

→Bu tabakada gözün besleyen damarlar bulunur.

→Damar tabakada bulunan pigmentler, gelen ışığı soğurarak; gözün içini karanlık oda haline getirir.

 

→Damar tabaka, gözün ön kısmında irisi oluşturur.

→İrisin ortasında göz bebeği bulunur.

→İris, göze renk verir ve göze gelen ışık miktarına göre, göz bebeğinin büyüklüğünü ayarlar.

→Böylece göz merceğine düşen  ışık miktarını ayarlar.

 

→Damar tabaka aynı zamanda, göz merceğini oluşturur.

→Göz merceği, gelen ışınları kırarak görüntünün sarı leke üzerine ters düşmesini sağlar.

 

 

 

***Ağ tabaka (retina):

 

→Gözün iç tabakasıdır.

→Bu tabakada, ışığı algılayan almaçlar bulunur.

→Almaçlar, ağ tabakanın sarı leke kısmında daha yoğun olarak bulunurlar.

 

→Ağ tabakanın kör nokta kısımda, ışığı algılayan almaç bulunmaz.

→Bu bölgeden görme sinirleri geçer.

 

→Göz merceği ile retina arasındaki boşlukta, camsı cisim adı verilen saydam bir sıvı bulunur.

→Bu sıvı, göz içinde iç basınç oluşturarak; gözün şeklinin korunmasını sağlar.

 

 

 

 

*Görme olayı:

 

 

 

 

 

→Göze gelen ışınlar, ilk olarak saydam tabakada kırılır.

→Daha sonra ışınlar  göz bebeğinden geçerek göz merceğine ulaşır.

 

→Göz merceği; gelen ışınları ikinci defa kırarak; görüntünün sarı leke üzerine ters düşmesini sağlar.

 

→Sarı lekede görüntü, almaçlar tarafından algılanır.

→Almaçlar görüntüyü, görme sinirlerine iletilir.

→Görme sinirleri de uyartıları beyine iletir.

→Beyinde görüntü düz oluşur.

Duyu Organları

Duyu organı, stimülasyonlar (uyarılmalar) sonucu çevreden aldığı bilgileri elektrik impulslarına çeviren organ. Bilgiler, sinirler aracılığıyla beyne iletilirken filtrelenirler; diğer organlardan gelen bilgilerle ve önceden beyinde depolanmış olanlarla karşılaştırılırlar ve beyinde algıya dönüşürler. Duyu organları bilgileri reseptörler (alıcılar) vasıtasıyla toplarlar. En çok bilinen duyu organları, en basit haliyle, "5 duyu" olarak da adlandırılan; görme, koklama, işitme, tat alma vedokunma işlevlerini yerine getiren göz, burun, kulak, dil ve deridir.

Antik filozoflar duyuları "ruhun pencereleri" olarak tanımlamışlardır. Aristo bugün en çok bilinen 5 duyudan bahsetmiştir. Yaygın olarak bilinen, bu nedenle sıklıkla duyu sistemlerinin tamamını oluşturduğu düşünülen bu beşinin haricinde kaslarda, tendonlarda ve eklemlerde de duyu reseptörleri vardır. Bunlara kinestetik duyular denir. Bunun haricinde iç kulakta dengeyi sağlayan reseptörler vardır ve bunlar denge duyusu sistemini oluştururlar. Dolaşım sisteminde kandaki karbondioksiti, basınç değişimlerini veya kalp atışı oranını tespit eden sensörler vardır. Ayrıca sindirim sisteminde açlık ve susuzluk hissini tespit eden reseptörler vardır. Bunların haricinde duyu sistemleri de vardır. Örneğin beynin alt kısımlarında beynin iç ısısını ölçen hücreler vardır.